Over Port gesproken

Portliefhebbers opgelet! Hier volgt een verhaal waar je best even voor wil gaan zitten. Het liefst met een goed glas Port en wellicht een lekker blokje oude kaas binnen handbereik. Maar al te graag reizen we namelijk samen met je af naar de Douro vallei – in het noordoosten van Portugal. Volgens velen toch zeker een van ’s werelds mooiste wijngebieden!

Een bijna magische streek
Als een zilveren ader slingert de rivier de Douro hier langs steile hellingen, die sinds mensenheugenis beplant zijn met druivenstokken. Met de voor de streek zo typische druivenrassen als Touriga Nacional, Tinta Cão, Tinta Roriz, Tinta Barroca, Touriga Franca en Tinta Amarela. Bij uitstek bestand tegen de zinderende hittes die gedurende de zomermaanden in het Dourodal heersen. 

De mooiste wijngaarden hebben daarbij een ondergrond van puur graniet; een gesteente dat de warmte overdag opneemt en vasthoudt om deze ’s nachts weer uit te stralen. Voor een perfecte rijping van de druiven. Niet zo gek dus, dat de Dourovallei – die overigens door UNESCO is uitgeroepen als werelderfgoed – lange tijd vooral bekend stond vanwege haar prachtige portwijnen. 

Een stukje geschiedenis & modernisering
Nu was het vroeger zo dat de vaten port vanuit dit gebied via zogenoemde Rabelo-boten naar Vila Nova de Gaia gebracht werden om daar in de kelders te rijpen. Echter, de afgelopen twintig jaar is er in de portstreek veel veranderd. Door de toetreding van de Europese Unie is er immers veel geld in de wijngaarden gepompt. Was het gebied eerder bijvoorbeeld alleen toegankelijk met een treintje langs de Douro-rivier, inmiddels zijn er vele wegen aangelegd voor wijntransport. Al verdween daarmee deels ook het rustige karakter van de streek…

Tevens werden er door de Europese Unie veranderingen afgedwongen met betrekking tot de regels rondom de opvoeding van Port. Het vervallen van de verplichting om alle Port uit de regio te laten rijpen in de voorstad van Porto (Vila Nova de Gaia), zorgde er zodoende voor dat de producenten niet langer gedwongen werden hun druiven aan grote huizen te verkopen. Zelfstandige Quinta’s, waaronder Quinta do Portal, kunnen daardoor voortaan zélf hun Ports maken en opvoeden ín de Dourostreek. 

Een vak apart
Dat opvoeden van Port betreft echter een bijzondere inspanning. Port is namelijk een versterkte wijn, zoals ze dat noemen: een wijn waar al tijdens de gisting alcohol aan toe wordt gevoegd. De gisting wordt zodoende gestopt als hij eigenlijk nog niet helemaal klaar is, waardoor de wijn nog veel suiker bevat. Het resultaat? Een veelal zoete wijn, met een alcoholgehalte rond de 18 tot 20 procent. 

Het betekent ook dat de druiven maar een paar dagen gisten op de schillen. Daarna vindt, na een paar dagen, de brute gistingsonderbreking plaats. In die korte tijd is het echter zaak de schillen en het sap van de druiven intensief met elkaar in contact te laten komen, zodat de port direct al veel diepte en kleur kan krijgen. Het type en de duur van de rijping zijn uiteraard afhankelijk van de kwaliteit van de Port.

Quinta do Portal
In de welbekende streek vind je de meest gerenommeerde Quinta’s inmiddels in de subregio Cima Corgo, met als regionale hoofdstad Pinhão dat ook wel als het hart van het Portgebied wordt gezien. Quinta do Portal, waar ook onze Port vandaan komt, is er daar één van. Een familiebedrijf dat als basis een honderdjarig landgoed tot zijn beschikking heeft, waarop men sinds de vroege jaren ’90 van de twintigste eeuw port produceert. 

Omdat Quinta do Portal eigenaar is van maar liefst 95 hectare wijngaarden, kan het een prima kwaliteit van de druiven garanderen. Bezettingen zijn vervolgens verdeeld over een viertal fraaie Quinta’s: Quinta da Abelheira, Quinta do Confradeiro, Quinta dos Muros en Quinta do Portas. De Port wordt daardoor verkocht onder de verzamelnaam ‘Portal’. 

Bovendien: door het uitgebreide bezit kan er een selectie gemaakt worden van de druiven. Voor elke port kunnen druiven worden gebruikt die daar het meest geschikt voor zijn. Zo gaan de beste druiven bijvoorbeeld naar de sublieme Vintage Port – het vlaggenschip van de Port. 

Zowel op de wijngaarden (die omdat ze zó steil zijn vrijwel ontoegankelijk zijn voor machines) als in de kelders tracht Quinta do Portal zo natuurlijk en duurzaam mogelijk te werken. Het persen en de vinificatie verloopt hier bijvoorbeeld met behulp van zwaartekracht in plaats van pompen. Tel daar de unieke combinatie van de schistbodem, het klimaat, de hoogte van de wijngaarden, nieuwe productietechnieken en een behoorlijke dosis toewijding bij op en je komt al snel tot portwijnen die inmiddels op nationaal én internationaal niveau erg gewaardeerd worden. 

Zullen we daar op proosten?